پروژه بازآفرینی نیکان در شیراز؛ الگویی فاخر از احیای بافت تاریخی با مشارکت مردمی و خصوصی
پروژه بازآفرینی نیکان در شیراز؛ الگویی فاخر از احیای بافت تاریخی با مشارکت مردمی و خصوصی
در مراسمی با حضور معاون وزیر راه و شهرسازی، استاندار فارس، مدیرکل راه و شهرسازی و شهردار شیراز، پروژه بازآفرینی و بهسازی «نیکان» به‌عنوان یکی از شاخص‌ترین نمونه‌های احیای بافت تاریخی کشور در مجاورت بازار وکیل افتتاح شد؛ طرحی که با معماری اصیل ایرانی، رویکرد محله‌محوری و مشارکت بخش خصوصی و مردم، جان تازه‌ای به قلب تاریخی شیراز بخشیده است.

به گزارش خبرنگار گروه اقتصادی آنام فارس، عبدالرضا گلپایگانی، معاون وزیر و مدیرعامل شرکت بازآفرینی شهری ایران، صبح امروز در آیین افتتاح پروژه بازآفرینی نیکان اظهار کرد: این پروژه یکی از فاخرترین اقدامات در بین ۴۰ طرح بازآفرینی تعریف شده کشور است که از اواخر دهه ۷۰ آغاز شده و امروز با بهره‌مندی از معماری خلاقانه متناسب با بافت تاریخی شیراز، فضایی دلنشین و صمیمی ایجاد کرده است.

وی افزود این پروژه با بهره‌گیری از زبان معماری ایرانی و درآمیختن آن با بافت تاریخی، فضایی صمیمی و کاربرپسند ایجاد کرده که پاسخگوی نیازهای امروز شهروندان است؛ همان‌گونه که شعر و موسیقی ایرانی با وجود قدمت تاریخی، همچنان زنده و پویا هستند.

کلپایگانی ضمن قدردانی از مدیران، طراحان، مهندسان مشاور، پیمانکاران و سرمایه‌گذاران بخش خصوصی، تفاوت اصلی موفقیت پروژه شیراز را «اتفاق‌نظر و مشارکت همه ذی‌نفعان در فرآیند بازآفرینی» دانست و افزود: «احیای بافت‌های تاریخی بدون حضور و همراهی مردم، که صاحبان اصلی شهر و محله هستند، ممکن نیست.»

او با تشبیه بافت تاریخی شیراز به «فرش زربفت» یا «گردنبند طلایی» که با وجود وزن کم، زیبایی و هویت شهر را می‌آفریند، خاطرنشان کرد این محدوده گرچه تنها یک‌ونیم درصد مساحت شیراز را شامل می‌شود، اما در ذهن و خاطره جمعی مردم جایگاهی بسیار فراتر از مساحتش دارد.

تأکید بر احیای بافت‌های تاریخی و توسعه محله‌محور در شهرسازی شیراز

رضایی، معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری فارس، با اشاره به ضرورت توجه به بافت‌های تاریخی و فرسوده در استان، احیا و بازآفرینی این محدوده‌ها را از اولویت‌های جدی مدیریت شهری دانست و گفت: «بیش از ۳۶۰ بافت تاریخی و فرهنگی در شیراز وجود دارد که باید با رویکرد اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی روز بازسازی و فعال شوند.»

وی با بیان اینکه حدود ۶۰ هزار هکتار از محدوده شهرهای استان فارس مشمول بافت فرسوده یا تاریخی است، افزود: در بسیاری از شهرها، زندگی مردم در این بافت‌ها همچنان جریان دارد و باید با توسعه زیرساخت‌ها و نگاه محله‌محور، این مناطق را از رکود خارج کرد.

رضایی با اشاره به سخنان رئیس‌جمهور درباره نظام محله‌محور در اداره شهرها اظهار کرد: «مساجد، بازارها و نهادهای محلی می‌توانند پایگاه توسعه اجتماعی و فرهنگی باشند و نقش مهمی در ماندگاری جمعیت و هویت شهری ایفا کنند.»

معاون استاندار فارس با یادآوری تجربه اتحاد و همدلی مردم در دوران دفاع مقدس گفت: «همانگونه که در شرایط حساس کشور، انسجام مردمی رمز موفقیت بود، در بازآفرینی شهری نیز همراهی همه مردم و نهادها ضروری است.»

وی تأکید کرد که پروژه‌های عمرانی، به‌ویژه در حوزه مسکن و راه‌سازی، باید به گونه‌ای برنامه‌ریزی شوند که نیازهای شهروندان درون محدوده‌های شهری تأمین گردد و افزود: «۶۰ هزار واحد مسکونی جدید فارس باید با جانمایی مناسب و بهره‌گیری از زیرساخت‌های موجود اجرا شود.»

رضایی در پایان با قدردانی از عملکرد شهرداری شیراز در بازسازی و اجرای پروژه‌های بازآفرینی، خاطرنشان کرد: «تجربه سه سال اخیر نشان داده که بازگشت به بافت‌های تاریخی و ارزشمند، نه‌تنها هویت شهری را حفظ می‌کند بلکه کیفیت زندگی را نیز ارتقاء می‌بخشد.»

نیکان؛ حلقه اتصال بازار وکیل به بازار کریمخان

محمدمهدی عبداللهی، مدیرکل راه و شهرسازی فارس، نیکان را پروژه شاخص بازآفرینی شیراز معرفی کرد که در زمینی به مساحت ۳۰ هزار مترمربع و زیربنای ۴۵ هزار مترمربع احداث شده است. این طرح با کاربری‌های تجاری، فرهنگی، هتل و طلافروشی، حلقه اتصال بازار وکیل به بازار کریمخان را تکمیل می‌کند و جایگاه ویژه‌ای در ارتباط با حرم شاهچراغ و بافت فرسوده مرکزی دارد.

به گفته او، این پروژه علاوه بر ایجاد ارزش اقتصادی، نقش مهمی در ارتقای ارتباط بین بافت فرسوده، حرم شاهچراغ(ع) و بازار وکیل دارد و بستر فعالیت‌های تجاری مانند طلافروشی، پوشاک و سایر مشاغل را فراهم می‌کند.

عبدالهی افزود: در اجرای نیکان به اصول توسعه پایدار و نیازهای اجتماعی و تجاری شهروندان توجه شده و آن به‌طور کامل در بافت موجود پیاده‌سازی شده است. هدف نهایی، ارتقای کیفیت زندگی در بافت‌های فرسوده و تاریخی و تبدیل آن به الگویی موفق در کشور است.

افتتاح فاز نخست پروژه زندیه تا کمتر از یک ماه آینده

محمدحسن اسدی، شهردار شیراز، در مراسم افتتاح پروژه‌های هفته دولت با اشاره به مشارکت دولت، وزارت راه و شهرسازی، سازمان عمران و بهسازی و بخش خصوصی در بازآفرینی بافت تاریخی این شهر گفت: «امروز شاهد ترمیم‌های مؤثر در قلب منطقه تاریخی و فرهنگی شیراز هستیم که حاصل همکاری نزدیک دستگاه‌های خدمات‌رسان و مدیریت شهری است.»

وی با تشکر از مسئولان ملی و استانی، از جمله فرماندار شیراز و مدیران دستگاه‌های خدمات‌رسان آب، برق، گاز و فاضلاب، افزود: «پروژه زندیه هم‌اکنون در حال اجراست و فاز نخست آن که شامل میدان نقارخانه است، تا کمتر از یک ماه دیگر آماده افتتاح خواهد شد. همچنین با تکمیل تملکات، اجرای فاز دوم نیز آغاز می‌شود.»

به گفته شهردار شیراز، بافت تاریخی این شهر هم‌اکنون میزبان بیشترین بازدیدکنندگان سالیانه در حوزه گردشگری و زیارت است و شهرداری با اجرای خط یک به چهار مترو، قصد دارد دسترسی زائران به حرم مطهر احمدبن‌موسی شاهچراغ(ع) را تسهیل کند.

اسدی با تأکید بر رویکرد عدالت‌محور بازآفرینی شهری، اعلام کرد:در محلات مختلف شیراز اقدامات بازافرینی متعددی با رویکرد عدالت‌محوری اجرا شده و ادامه این روند موجب خواهد شد بافت اجتماعی اقتصادی و زیست محیطی آنها متحول شود

وی درباره اهمیت پاسداشت آثار تاریخی شهر گفت: «در طول تاریخ، چهار دوره شیراز پایتخت سیاسی ایران بوده و میراث به‌جا مانده از دوران کریمخان زند همچنان زنده است و باید برای حفظ و احیای آن تلاش کرد. گردشگران به دنبال هتل‌های لوکس نیستند؛ آنان می‌خواهند تاریخ و تمدن را از نزدیک لمس کنند.»

شهردار شیراز با اشاره به بیش از ۲۸۰ پروژه آماده افتتاح شهرداری در هفته دولت، پروژه بازار کریمخان و بازار سردگاه را از دلپذیرترین پروژه‌های شهری در سال‌های اخیر دانست که به رونق بازار تاریخی و معیشت شهروندان کمک خواهد کرد.

  • نویسنده : لیلا کریمی
  • منبع خبر : پوششی